مقدمه
در سالهای اخیر، افزایش هزینه خوراک دام و طیور، تولیدکنندگان را بهسمت استفاده از منابع پروتئینی جایگزین و مقرونبهصرفه سوق داده است. یکی از این منابع، پودر پر مرغ است. این پودر که از بازیافت پرهای طیور، بهویژه مرغ بهدست میآید، حاوی مقادیر بالایی پروتئین است و میتواند نقش مهمی در تغذیه دامها ایفا کند. در این مقاله، با روش تولید، ترکیبات، مزایا و کاربردهای پودر پر آشنا میشوید.
پودر پر مرغ چیست؟
پودر پر مرغ، محصولی فرآوریشده از ضایعات پر طیور است که با استفاده از روشهای صنعتی، به منبعی سرشار از پروتئین تبدیل میشود. در گذشته، پر مرغ بهعنوان زباله دور ریخته میشد، اما امروزه با تکنولوژیهای جدید، از آن بهعنوان خوراک دام، طیور و آبزیان بهرهبرداری میشود.
روش تولید پودر پر مرغ
تولید پودر پر مرغ معمولاً طی مراحل زیر انجام میشود:
1. جمعآوری و ضدعفونی پرها
پرهای مرغ پس از کشتار در کشتارگاهها جمعآوری و با استفاده از مواد ضدعفونیکننده پاکسازی میشوند.
2. هیدرولیز حرارتی
پرها طی فرآیند حرارتدهی و فشار بالا، هیدرولیز میشوند. این کار باعث میشود پروتئینهای سخت و نامحلول موجود در کراتین پر به شکلی قابلهضمتر تبدیل شوند.
3. خشککردن و آسیاب
پس از هیدرولیز، مواد خشک و سپس آسیاب میشوند تا به شکل نهایی پودر پر مرغ با ذرات یکنواخت و قابلیت مصرف در خوراک حیوانات درآیند.
ترکیبات و ارزش غذایی پودر پر مرغ
پودر پر مرغ از نظر تغذیهای، منبعی غنی از پروتئین است و معمولاً ترکیبات زیر را دارد:
- پروتئین خام: 70% تا 85%
- چربی: 2% تا 5%
- رطوبت: کمتر از 10%
- خاکستر: 3% تا 7%
این پودر دارای مقدار زیادی سیستئین، آرژنین و متیونین است، اما درصد پایینتر لیزین نسبت به منابع پروتئینی دیگر دارد. بنابراین برای استفاده در جیره باید با منابع دیگر ترکیب شود.
کاربردهای پودر پر مرغ
آرد پر در صنایع مختلف کاربردهای گستردهای دارد:
1. خوراک دام
در جیره غذایی گاوها، گوسفندها و بزها استفاده میشود تا پروتئین مورد نیاز برای رشد و شیردهی تأمین شود.
برای آشنایی بیشتر با ویژگیها و نحوه استفاده از این ماده در خوراک دام، مقاله پودر پر خوراک دام را مطالعه کنید.
2. خوراک طیور
در جیره مرغهای گوشتی و تخمگذار بهعنوان مکمل پروتئینی کاربرد دارد، بهویژه در دوره رشد سریع.
جزئیات بیشتر درباره استفاده از آرد پر در جیره مرغهای گوشتی و تخمگذار را در مطلب پودر پر خوراک طیور ببینید.
3. خوراک آبزیان
در تغذیه ماهی و میگو بهصورت محدود و ترکیبی با منابع دیگر استفاده میشود. نوع هیدرولیز شده برای آبزیان مناسبتر است.
4. تولید کود آلی
آرد پر بهدلیل نیتروژن بالا در تهیه کودهای آلی نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
مزایای استفاده از پودر پر مرغ
- صرفهجویی اقتصادی: قیمت پایینتر نسبت به منابع سنتی مانند سویا یا کنجاله
- کاهش ضایعات زیستمحیطی: بازیافت پرها و کمک به محیط زیست
- افزایش راندمان خوراک: بهبود رشد و عملکرد دامها و طیور با ترکیب مناسب
- دسترسی آسان و تولید داخلی: امکان تهیه سریع از تولیدکنندگان داخلی
معایب و نکات احتیاطی
- هضمپذیری پایین در حالت غیر هیدرولیز: در صورت عدم هیدرولیز مناسب، هضم آن برای دام دشوار میشود.
- نیاز به کنترل دقیق در جیره: مصرف بیش از حد آن ممکن است باعث کاهش کیفیت گوشت یا تخم شود.
- احتمال آلودگی در محصولات بیکیفیت: تهیه از منابع معتبر ضروری است.
نوع پودر پر هیدرولیز شده قابلیت هضم بالاتری دارد و برای دام و آبزیان مفیدتر است.
نتیجهگیری
آرد پر مرغ با داشتن ترکیبات غنی از پروتئین و قیمت مناسب، به یکی از گزینههای مهم در تغذیه دام، طیور و آبزیان تبدیل شده است. با مدیریت صحیح و استفاده اصولی از این منبع، میتوان بهرهوری واحدهای پرورشی را افزایش داد و هزینهها را کاهش داد. اگر بهدنبال افزودنی اقتصادی و مؤثر برای خوراک هستید، پودر پر مرغ میتواند انتخاب مناسبی باشد.